VĂN HÓA - XÃ HỘI
Sáng 10-10, Quận ủy - HĐND - UBND - Ủy ban MTTQ Việt Nam quận Hai Bà Trưng đã dâng hoa tại địa điểm lưu niệm sự kiện cách mạng kháng chiến Chiến lũy Ô Cầu Dền - Liên khu II nhân kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024).
Chiến lũy Ô Cầu Dền trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp là điểm quyết chiến của quân dân Liên khu II, nằm trên chiến tuyến phòng ngự liên hoàn ba cửa ô Đống Mác - Cầu Dền - Đồng Lầm phía Đông Nam Hà Nội.
Tại chiến lũy Ô Cầu Dền, từ ngày 20-12-1946 đến 17-1-1947, đã diễn ra những trận đánh ác liệt, chặn đứng, đẩy lùi các cuộc tiến công của địch; thu hút, giam chân địch để ban đêm, quân dân Liên khu II luồn sâu, tập kích các vị trí địch trong nội thành, lập nên những chiến công oanh liệt.
Thành tích trên góp phần cùng quân dân Thủ đô Hà Nội “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh” trong 60 ngày đêm, làm thất bại kế hoạch đánh chiếm Hà Nội trong 24 giờ của giặc Pháp, mở đầu cuộc kháng chiến toàn quốc cuối năm 1946.
Chiến lũy Ô Cầu Dền là địa danh điển hình cho ý chí chiến đấu và tình nghĩa quân dân những ngày đầu Toàn quốc kháng chiến tại Thủ đô Hà Nội, tháng 12 năm 1946. Ở Đông Nam Hà Nội, trận tuyến Ô Cầu Dền có vị trí trọng yếu, như một "quyết chiến điểm". Sự còn hay mất Ô Cầu Dền có tác động quyết định đến tình hình chiến lược của toàn Liên khu II.
Từ ngày 25-12-1946 đến ngày 15-1-1947, địch đã mở nhiều cuộc tấn công quy mô lớn xuống Ô Cầu Dền và các khu vực khác của Liên khu II như ngã ba Mai Hắc Đế, ngã ba Thái Phiên, phố Huế, Đại Cồ Việt, Việt Nam học xá…
Quân và dân liên khu II đã xây 1 ụ chướng ngại vật cao 4,5m, dài 16m, rộng khoảng 8m tạo nên Chiến lũy Ô Cầu Dền, ngăn không cho địch phát triển ra các vùng lân cận. Từ 20 đến 28-12-1946, địch liên tiếp mở nhiều đợt tấn công bắn phá bằng máy bay, xe bọc thép dẫn bộ binh xông lên đều thất bại.
Với ý nghĩa và giá trị của địa điểm, UBND thành phố đã ban hành Quyết định số 6742/QĐ-UBND ngày 8-12-2016 về việc tổ chức gắn bia lưu niệm sự kiện cách mạng kháng chiến Chiến lũy Ô Cầu Dền - Liên khu II.
Việc gắn biển địa điểm lưu giữ di tích cách mạng kháng chiến này góp phần khơi dậy lòng tự hào, phát huy giá trị của di tích trong giáo dục truyền thống cách mạng của địa phương. Bức phù điêu Chiến lũy Ô Cầu Dền do nhà điêu khắc Vũ Đại Bình sáng tác. Ông cũng chính là tác giả của tượng đài “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh” đặt tại vườn hoa Hàng Đậu.